Bu yazıda Acronis ile bootable, yani boot özellikli usb disk hazırlamayı anlatıcam.
Malzemeler: Bir adet Acronis true image. Tercihen 2016 versiyonu. Bir adet USB bellek ve bir adet bilgisayar.
Tabii konu hakkında hiç bir fikri olmayanlar da okuyabileceği için en baştan almak istiyorum. Her şey II. Dünya Savaşında Almanların Enigma adlı şifreleme cihazını icat etmesiyle başladı...
Yada o kadar geriye gitmeyip Acronis'in ne olduğuyla başlayayım.
Ön Not: İmaj alma, yedekleme ve backup tabirleri aynı işlemi ifade etmekte. Hakeza imaj atma, yedeği geri yükleme ve recovery tabirleri de öyle. İnternet dünyasında genel olarak bu ifadeler kullanıldığı için yazıda da hepsini kullanmaya çalıştım.
Acronis True İmage nedir?
Acronis, insanın kendine yakışanı giymesi değil, bir imaj, yani yedek alma programıdır:) Şöyle söyliyeyim, bilgisayarınıza tertemiz bir windows kurdunuz. Format atmak diye tabir edilen bu kurulum, işin en kolay yanı. Format sonrası yapılacak daha bir sürü iş ve işlem var. Driver yükleme, gerekli programları kurma, windows ayarlarını alıştığımız hale getirme, kurduğumuz programların kendi içindeki ayarlarını yapma ve sair.
İşte imaj/yedek alma kavramı tam da bu noktada devreye giriyor. Format sonrası tüm bu işlemleri yaptıktan, yani bilgisayarımız kullanıma tamamen hazır konuma geldikten sonra, acronis ile sistemin kurulu olduğu diskin(Bu disk genelde C bölümüdür) komple yedeğini alıyoruz. Oluşan bu yedek dosyasını serin ve güneş görmeyen bir ortamda muhafaza ediyoruz. Olur da ilerde bilgisayarımıza tekrar format atmak istersek, bu sakladığımız imaj(yedek) dosyasını kullanıcaz. Bu defa yedek alma değil, yedeği geri yükleme yani recovery işlemi yapıcaz.
Ortalama 10 dakika süren bu recovery işlemi sonrası bilgisayarımız, tamamen kullanıma hazır halde bizi bekliyor olacaktır. Formatlanmış, programları kurulmuş ve ayarları yapılmış olarak.
Nerelerde Kullanılır?
Bilgisayar her yavaşladığında yukarıda saydığım işlemlerle uğraşmadan format atmak istiyorsak, kendi bilgisayarımızın imajını alabiliriz.
Ama Acronis'in en yaygın kullanımı, aynı donanım özelliklerine sahip birden çok bilgisayara imaj atma şeklindedir. Örneğin okuldaki bilgisayar sınıfında bulunan tüm bilgisayarlar aynı donanım özelliklerine sahip. Bu bilgisayarlardan bir tanesini kullanıma hazır hale getirip imajını alıyoruz ve geri kalan tüm bilgisayarlara aynı imajı atıyoruz. 20 bilgisayarlık bir sınıfı ortalama 10 dakikadan, 3 saat gibi bir sürede hazır hale getirebiliyoruz. Buradaki en önemli nokta, bilgisayarlardaki donanım özelliklerinin birebir aynı olması gerektiğidir. Yoksa sonu gelmez hatalarla karşılaşmanız olası.
Fatih projesi kapsamında kurulumu yapılan etkileşimli/akıllı tahtalarda da aynı durum söz konusu. Faz 1 yada Faz 2 bir etkileşimli tahtayı hazır hale getirip imajını aldıktan sonra, diğer tahtalara hızlıca kurulum yapabiliriz. Böylece hem iş yükümüz azalacak, hem de tahtayı kullanan öğretmenler mağdur olmayacaktır.
Bootable USB Nasıl Oluşturulur?
Geldik en önemli kısma. Fat32 dosya sistemiyle biçimlendirilmiş bir USB diski bilgisayara takın. (Ntfs dosya sistemi Acronis tarafından maalesef desteklenmiyor.) Sonra bilgisayarınızda kurulu olan Acronis True İmage programını çalıştırın.
Tools menüsünden, "Rescue Media Builder" seçeneğine tıklayın.
Gelen ekrandan "Acronis bootable rescue media" seçeneğini seçin.
Bu bölümde dosyaları nereye kaydetmek istediğimizi soruyor. İstersek sonra kullanmak için iso dosyası olarak bilgisayarımıza kaydedebiliriz. CDROM'u olan bilgisayarlarla işlem yapacaksak CD'ye yazdırabiliriz. Yada en pratiği, usb belleğe kaydedebiliriz. Biz bu bölümde, en alttaki çıkarılabilir bellek seçeneğini seçiyoruz.
Bu mesajı gördüysek işlem başarıyla gerçekleşmiş, bootable Usb'miz hazır hale gelmiştir. Biraz maydanozla servis edebilirsiniz.
Bootable USB Neden Gerekli?
Yedek alma ve yedeği geri yükleme işlemini windows ortamında değil, acronis'in kendi boot ortamında yapıyoruz. Bunun için de bilgisayarı windows yerine, acronis'le başlatmamız gerekiyor.
Bilgisayarın bir depolama aracını açılış esnasında tanıması için, aracın bootable(önyüklenebilir) olması gerekir.
Örneğin, 4 GB kapasiteli bir USB belleğe, Dvd'de bulunan Windows 7 dosyalarını kopyaladınız. Dvd yerine buradan yükleme yapmak istiyorsunuz. Belleği taktınız ve bilgisayarı başlattınız. İçinde Windows 7 dosyaları olmasına rağmen bilgisarınız usb belleğinizi görmeyecektir. Çünkü belleğiniz bootable değil. Yani windowsun açılışta tanıyabileceği şekilde yapılandırılmamış. Dosyaları kopyalamadan önce belleğinizi bootable hale getirmelisiniz.
Acronisi, sadece yedek alma ve yedeği geri yükleme işlemlerini yapabilen, ilkel bir işletim sistemi olarak düşünebilirsiniz. Yani bilgisayarı windows işletim sistemi yerine acronis işletim sistemiyle başlatıyorum. Daha sonra da yedek alma ve geri yükleme işlemi yapıyorum. Olay bundan ibaret.
Bir diğer husus da, birden çok bootable medya olması durumunda bilgisayarın nasıl davranacağıdır. Yani bilgisayara aynı anda tümü bootable özellikli harddisk, dvd ve usb bağlarsak, bilgisayar hangisini seçecek?
Bu noktada imdadımıza BİOS yetişiyor. Bios'a girmek için bilgisayar açılmaya başladığı andan itibaren F2 ya da Delete tuşlarına sürekli basıyoruz. Her marka anakartın kendine özel bios giriş tuşu olabilir ama ağırlıklı olarak bu iki tuş kullanılıyor. Biosa girdikten sonra yön tuşlarıyla "Boot" yada "Açılış" menüsüne geliyoruz. Bu bölümde USB belleğimizi seçip, boot yapılma konusunda önceliklendiriyoruz. Yani ilk sıraya alıyoruz.
Daha sonra exit menüsüne gelip yaptığımız değişiklikleri kaydedip çıkıyoruz. Artık bilgisayarımız hardiskteki windowsu değil, usb belleğimizdeki acronis dosyalarını çalıştıracaktır.
(bilişimmeraki.com)
Yararlı olması dileklerimle...